巢由昔避世,尧舜不得臣。
伊吕虽急病,汤武乃可君于渭阳,后辅佐周武王灭殷。事详《史记·齐太公世家》。虽,通惟,独。清王引之《经传释词》卷三:“惟,独也。亦作虽。”)。
四贤胡为者,千载名氛氲。
显晦有遗迹,前后疑不伦。
秦政虐天下,黩武穷生民。
诸侯战必死,壮士眉亦嚬。
张良韩孺子,椎碎属车轮人。其先祖五世相韩,秦灭韩,良结交刺客,在博浪沙谋刺秦始皇未遂。后更姓名,亡匿下邳,得黄石公兵法,辅佐刘邦建立西汉政权,被封为留侯。事详《史记·留侯世家》。孺子,古代称天子、诸侯、世卿之继承人。参钱大昕《十驾斋养新录·孺子》。属车,帝王出行时之侍从车。秦汉以来,皇帝大驾属车八十一乘,法驾属车三十六乘,分左中右三列行进。宋高承《事物纪原·舆驾羽卫·属车》:“周末诸侯有贰车九乘,贰车即属车也,亦周制所有。秦灭九国,兼其车服,故八十一乘。”)。
遂令英雄意,日夜思报秦。
先生相将去,不复婴世尘。
云卷在孤岫,龙潜为小鳞。
秦王转无道,谏者鼎镬亲。
茅焦脱衣谏,先生无一言。
赵高杀二世,先生如不闻。
刘项取天下,先生游白云。
海内八年战,先生全一身。
汉业日已定,先生名亦振。
不得为济世,宜哉为隐沦。
如何一朝起,屈作储贰宾。
安存孝惠帝,摧悴戚夫人。
舍大以谋细,虬盘而蠖伸。
惠帝竟不嗣,吕氏祸有因。
虽怀安刘志,未若周与陈人。为人质朴敦厚,刘邦以为可成大事,遗言“安刘氏者必勃也”。吕后死,诸吕谋夺朝政,勃以太尉之身份入主北军,诛灭诸吕,还政于刘氏。事详《史记·高祖本纪》、《吕太后本纪》、《绛侯世家》。陈平,阳武人。因刘邦之遗言,于孝惠帝六年为左丞相,吕后元年迁右丞相。吕后死,平与周勃合谋诛诸吕,立文帝。事详《史记·陈丞相世家》。)。
皆落子房术,先生道何屯。
出处贵明白,故吾今有云。
伊吕虽急病,汤武乃可君于渭阳,后辅佐周武王灭殷。事详《史记·齐太公世家》。虽,通惟,独。清王引之《经传释词》卷三:“惟,独也。亦作虽。”)。
四贤胡为者,千载名氛氲。
显晦有遗迹,前后疑不伦。
秦政虐天下,黩武穷生民。
诸侯战必死,壮士眉亦嚬。
张良韩孺子,椎碎属车轮人。其先祖五世相韩,秦灭韩,良结交刺客,在博浪沙谋刺秦始皇未遂。后更姓名,亡匿下邳,得黄石公兵法,辅佐刘邦建立西汉政权,被封为留侯。事详《史记·留侯世家》。孺子,古代称天子、诸侯、世卿之继承人。参钱大昕《十驾斋养新录·孺子》。属车,帝王出行时之侍从车。秦汉以来,皇帝大驾属车八十一乘,法驾属车三十六乘,分左中右三列行进。宋高承《事物纪原·舆驾羽卫·属车》:“周末诸侯有贰车九乘,贰车即属车也,亦周制所有。秦灭九国,兼其车服,故八十一乘。”)。
遂令英雄意,日夜思报秦。
先生相将去,不复婴世尘。
云卷在孤岫,龙潜为小鳞。
秦王转无道,谏者鼎镬亲。
茅焦脱衣谏,先生无一言。
赵高杀二世,先生如不闻。
刘项取天下,先生游白云。
海内八年战,先生全一身。
汉业日已定,先生名亦振。
不得为济世,宜哉为隐沦。
如何一朝起,屈作储贰宾。
安存孝惠帝,摧悴戚夫人。
舍大以谋细,虬盘而蠖伸。
惠帝竟不嗣,吕氏祸有因。
虽怀安刘志,未若周与陈人。为人质朴敦厚,刘邦以为可成大事,遗言“安刘氏者必勃也”。吕后死,诸吕谋夺朝政,勃以太尉之身份入主北军,诛灭诸吕,还政于刘氏。事详《史记·高祖本纪》、《吕太后本纪》、《绛侯世家》。陈平,阳武人。因刘邦之遗言,于孝惠帝六年为左丞相,吕后元年迁右丞相。吕后死,平与周勃合谋诛诸吕,立文帝。事详《史记·陈丞相世家》。)。
皆落子房术,先生道何屯。
出处贵明白,故吾今有云。